CO2-certificaten van Nederlandse boeren zijn in trek bij organisaties die daarmee hun uitstoot willen compenseren. Groenbalans en Windunie onderzoeken de mogelijkheden van Carbon farming bij de leden (boeren) van Cooperatie Windunie om zo organisaties CO2-neutraal te laten ondernemen.
De boer zorgt door koolstofvastlegging in zijn bodem voor een directe vermindering van CO2 in de atmosfeer. certificaten, als gevolg het vastleggen van CO2 in de bodem of het reduceren van emissies uit veenweiden zijn in beperkte mate al beschikbaar en gaan nu al grif van de hand. Vanuit de zakelijke markt is er interesse om via dergelijke lokale carboninitiatieven de eigen uitstoot te compenseren.
Speerpunt Green Deal EU
Carbon farming, ofwel koolstofboeren, is een van de speerpunten in de Green Deal van de Europees Unie, die er, naast de klimaatwinst, een nieuw verdienmodel voor agrarisch ondernemers in ziet. Het beleid is gericht op het faciliteren van boeren en tuinders die aan de slag willen met koolstofvastlegging.
Fors hogere prijs
Voor CO2-certificaten die bijvoorbeeld worden gegenereerd door het verhogen van het waterpeil onder veenweiden of het permanent vastleggen van koolstof wordt tussen de 70 en 140 euro per ton CO2 per jaar gevraagd. Dit ligt wel ruim boven de prijs van 50 euro voor een CO2-recht onder het ETS systeem of de Gold Standard- en VCS-rechten op de vrijwillige markt.
Hoe gaat Carbon farming in zijn werk?
Op basis van wetenschappelijke onderzoek is een set aan landbouwmaatregelen opgesteld waarmee een boer CO2 uit de lucht langdurig vastlegt in de bodem. Planten en gewassen zetten CO2 uit de lucht om in biomassa. Diverse maatregelen zorgen ervoor dat de koolstof, die zo wordt gebonden, ook daadwerkelijk wordt vastgehouden in de bodem. De gekozen maatregelen zijn praktisch uitvoerbaar en leveren zo veel mogelijk rendement.
Maatregelen zoals niet-kerende grondbewerking, groenbemesters en vanggewassen of het niet scheuren van grasland laten de natuur haar werk doen en vergroten het bodemleven waardoor er meer koolstof bindt in de bodem. Ook akkerranden met diepwortelende plantensoorten binden koolstof uit de atmosfeer in plant en bodem. Naast CO2-binding zijn er nog extra voordelen: de biodiversiteit neemt toe en de landbouw is weerbaarder tegen klimaatextremen.
Klimaatverandering tegengaan
De bodem speelt een belangrijke rol bij het zoeken naar oplossingen voor het klimaatprobleem. Door het vastleggen van koolstof in de bodem vormen boeren een deel van de oplossing van het klimaatprobleem. Tegelijkertijd is een bodem met veel organische stof weerbaarder tegen extreme weersomstandigheden, zoals droogte of hevige regenval. In het buitenland zijn al enkele werkende carboncreditsystemen actief, in Nederland is dit nog niet het geval.
Veel gestelde vragen
Wat zijn de mogelijkheden van koolstofopslag in de Nederlandse bodem?
De toch al rijke Nederlandse bodem biedt genoeg potentie voor het verhogen van het gehalte organische stof en daarmee koolstofvastlegging. Volgens Bayer is het moeilijker om daarmee te starten vanuit een arme bodemtoestand. Het bepalen van de opslagcapaciteit van een perceel is sterk afhankelijk van zaken als bodemtype, veldvariëteit en omgeving. Het vraagt volgens Bayer daarom om lokaal maatwerk. Het concept Carbon farming staat nog in de kinderschoenen. Dat maakt ook dat aanloopkosten nog hoog zijn.
Biedt het een interessant verdienmodel?
Het belangrijkste verdienmodel is op dit moment gebaseerd op de meerwaarde die een betere bodemkwaliteit biedt op de lange termijn. Daarnaast staat er een vergoeding per ton vastgelegde CO2 tegenover. De prijs hiervan varieert enorm en wordt onder meer bepaald door de betrouwbaarheid, locatie en kwaliteit van de carbon credit.
Gezien de huidige CO2-prijs en efficiëntie in de landbouw in Nederland maakt deze vergoeding slechts een beperkt deel uit van de opbrengst per hectare maar kan voor boeren wel een interessante bijverdienste worden Bovendien zijn bedrijven geïnteresseerd om (lokale) Nederlandse CO2-rechten af te nemen om (een deel van) de eigen CO2-uitstoot te compenseren.
Zijn andere beloningen mogelijk?
Een optie is een meerprijs voor producten van koolstofboeren. Daarnaast kan ook klimaatvriendelijk boeren worden beloond. Er wordt bepleit dit via de ecoregelingen in het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid mogelijk te maken. Een boer krijgt dan een vergoeding voor de toepassing van rustgewassen, groene bemesters en niet-kerende grondbewerking.
Hoe permanent is de koolstofopslag?
Dit is een van de grootste uitdagingen bij de ontwikkeling van Carbon farming. De exacte opslag van CO2 is nu (nog) moeilijk te meten. Wel vindt hier een snelle technologische ontwikkeling plaats. Daarbij zullen er garanties moeten komen over de permanentie van de koolstofopslag in de bodem.
Zoals gezegd, het instrument Carbon farming staat nog in de kinderschoenen maar kan een interessant instrument worden waarbij door een brede toepassing de prijs van een ton CO2 ook zal gaan dalen. Meer informatie, neem dan contact op via info@groenbalans.nl.