IEA: In december 2020 meer CO2 dan in 2019

Na een aanvankelijke daling door de coronacrisis, steeg de CO2-uitstoot aan het einde in 2020 weer uit boven die van 2019. „We keren terug naar een koolstof-intensieve business as usual.”

International Energie Agentschap (IEA)

Bijna heel 2020 stootte de mens minder CO2 uit met de verbranding van olie, gas en kolen, dan in het jaar daarvoor. Maar in december was die uitstoot alweer uitgestegen boven die van dezelfde maand een jaar eerder. Dat meldt het Internationaal Energie Agentschap (IEA) deze dinsdag. Het IEA spreekt van een „sterk terugspringen” van de CO2-uitstoot na een aanvankelijk sterke daling in maart en april. Die daling was het gevolg van de coronacrisis.

Overal op de wereld kondigden regeringen strenge lockdowns af, waardoor met name verkeer en transport terugliepen. In de maanden daarna volgden versoepelingen van de lockdowns, en liep de CO2-uitstoot weer op. Eind november lag de uitstoot op gelijke hoogte met die van een jaar eerder. Daarna steeg hij door.

Directeur Fatih Birol van het IEA waarschuwt dat overheden wereldwijd niet genoeg doen om het verbruik van fossiele brandstoffen terug te dringen en in te wisselen voor ‘schone’ energie. Allerlei landen hebben afgekondigd de post-corona-economie te stimuleren met enorme herstelpakketten. Velen zien het als een uitgelezen kans om de omslag naar een groene, duurzamere economie te versnellen. „Maar de cijfers laten zien dat we terugkeren naar een koolstof-intensieve business as usual”, aldus Birol.

Het IEA kon de nu gepresenteerde analyse maken omdat het vorig jaar is gestart met het verzamelen van maandelijkse data over de vraag naar en het verbruik van energie. Zo verzamelt het real-time gegevens over stroomverbruik, en allerlei cijfers over kolen, olie, gas en hernieuwbare energie.

Over het hele jaar lag de wereldwijde CO2-uitstoot bijna 6 procent lager dan in 2019. Dat is in lijn met de prognose die het Global Carbon Project al begin december 2020 deed. Die schatting kwam uit op een daling van 7 procent – maar daar zit ook nog de CO2-uitstoot van cementproductie bij.

Grootste jaar-op-jaardaling

Volgens het IEA gaat het om de grootste jaar-op-jaar daling sinds de Tweede Wereldoorlog. Meer dan de helft van die daling komt door het terugvallen van verkeer en transport, en het gedaalde verbruik van olie.

In de eerste maanden van het jaar was het vooral het zachte winterweer dat op veel plaatsen zorgde voor een daling van de CO2-uitstoot – verwarmingen hoefden minder hoog opgestookt. Daarna nam de coronacrisis het over.

In de Verenigde Staten daalde de CO2-uitstoot over heel 2020 procentueel het meest, met 10 procent. China is het enige grote land waar sprake was van een stijging (0,8 procent).

Bron: NRC | Marcel aan de Burgh

Kennissessie Coalitie Duurzame Farmacie over CO2-footprint

Hoe breng je de CO2-footprinting van je organisatie in kaart? Wat is de betekenis van ‘klimaatneutraal’? Met welke (opkomende) regelgeving moet je rekening houden? En wat zijn praktische handvatten om hiermee aan de slag te gaan? Lees hier wat je als organisatie in de gezondheidszorg zelf kunt doen om bij te dragen aan de CO2-reductiedoelen van Nederland.

Deze vragen stonden centraal tijdens de online kennissessie over CO2-footprinting op 26 januari, georganiseerd door de Coalitie Duurzame Farmacie. Sprekers Willemien Troelstra (Stichting Stimular) en Peter Bleeker (Groenbalans) gingen in op de theorie van een CO2-scan, hoe je deze kunt inzetten om de CO2-uitstoot te verminderen en hoe uiteindelijk resterende uitstoot te compenseren. Kelly Nijhof (Chiesi) vertelde waarom haar bedrijf de CO2-footprint jaarlijks in kaart brengt en hoe zij dit hebben aangepakt.

CO2-footprint

Een CO2-footprint is de stap naar CO2-reductie. Willemien Troelstra helpt organisaties bij de stap naar CO2-reductie. ‘Een CO2 footprint helpt je bij het stellen van prioriteiten, je kunt hiermee klimaatdoelen concreet maken, resultaten laten zien en voldoen aan keurmerken.’

De CO2-footprint wordt opgesteld volgens het Greenhouse Gas Protocol, dat drie scopes onderscheidt. Scope 1 en 2 worden altijd meegenomen, zijn beinvloedbaar en relatief makkelijk te bepalen. Denk hierbij aan energieverbruik zowel gas als stroom en brandstof bedrijfswagens. Scope 3 is vaak lastigere meetbaar en bestaat onder meer uit mobiliteit, water en afval.

‘Een farmaceut die veel geneesmiddelen maakt voor mensen met een luchtwegaandoening draagt bij aan schonere lucht,’ vertelt Kelly. Voor Chiesi betekent dit dat zij gestart zijn met het omlaag brengen van de footprint door ledverlichting, herbruikbare koffiekoppen, meat free Monday, stimulering fietsgebruik en groene stroom, ook bij de medewerkers thuis. En vervolgens heeft Chiesi de onvermijdbare uitstoot gecompenseerd.

CO2-compensatie

Compenseren doe je door te investeren in CO2-rechten uit een duurzaam energie efficiency project in een ontwikkelingsland. Een project dat gecertificeerd is en dat moet voldoen aan een aantal voorwaarden: werkgelegenheid, scholing, gezondheidszorg. Projecten die een directe impact hebben op de het milieu en de economie.

‘Mocht je je footprint vervolgens niet verder kunnen verlagen, dan zijn er veel mooie projecten waarmee je je CO2-uitstoot kunt compenseren, onder andere in landen als Azië en Afrika’, vulde Peter Bleeker aan. ‘Kies daarbij projecten die aansluiten bij je missie als organisatie.’

Een duurzame farmacie beweging

Het is inmiddels twee jaar geleden dat de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen, Bogin, Neprofarm de Coalitie Duurzame Farmacie oprichtten. ‘Wat goed om te zien dat steeds meer bedrijven zich aansluiten. Dit is ook hard nodig want we hebben hier met z’n allen een verantwoordelijkheid in. Ook als we willen dat mensen in de toekomst effectief met medicijnen kunnen worden behandeld’, zegt Brigit Segers-Van Soest, programmamanager van de Coalitie Duurzame Farmacie. En er liggen hier ook kansen voor de sector, met alle nieuwe samenwerkingsverbanden die op dit gebied nu ontstaan!’

Binnen de zorg hebben inmiddels al 239 partijen de Green Deal Duurzame Zorg getekend. Vanuit de Coalitie Duurzame Farmacie sloten de brancheverenigingen en daarmee ook de achterban aan. Later zetten ook individuele geneesmiddelenbedrijven – Takeda, Roche, Boehringer Ingelheim, Teva, Amgen, Pfizer, Chiesi, BMS, Janssen en Bayer – hun handtekening onder de Green Deal. ‘Hoewel het tekenen geen doel op zich is, helpt het committeren aan deze Green Deal wel om concreet over te kunnen gaan tot actie op het gebied van duurzaamheid’, merkt Van Soest op.

Aan het einde van de sessie gaf Brigit van Soest nog een aantal adviezen mee:

Als organisatie kan je een grotere impact hebben dan je wellicht denkt
Vertaal mondiale CO2 -reductiedoelen naar je eigen activiteiten.
Met behulp van data kan je concrete stappen zetten en mensen meekrijgen.
Zoek mede-ambassadeurs.
Overweeg deel te nemen aan een collectief sectorinitiatief.
Bovenal: Sta stil bij iedere pil!

Ambities duurzame farmacie

Volgens een rapport van Gupta is de gezondheidszorg verantwoordelijk voor 5-7% van de CO2-uitstoot in Nederland. Ongeveer 18% (1,98 Mton per jaar) hiervan wordt veroorzaakt door geneesmiddelen en het proces daaromheen. ‘Er is dus nog een wereld te winnen’, zegt Brigit van Soest-Segers, programmamanager van de Coalitie Duurzame Farmacie. Maar gelukkig zijn veel geneesmiddelenbedrijven – op internationaal niveau – al druk bezig en hebben ambitieuze doelstellingen uitgesproken om vóór 2030 volledig CO2-neutraal te worden.