De EU-wetgeving verplicht alle grote bedrijven en alle beursgenoteerde bedrijven informatie openbaar te maken over de risico’s en kansen die voortvloeien uit sociale en milieukwesties, en over de impact van hun activiteiten op mens en milieu. Dit helpt beleggers, maatschappelijke organisaties, consumenten en andere belanghebbenden om de duurzaamheidsprestaties van bedrijven te beoordelen.
Toch is er voldoende bewijs dat de duurzaamheidsinformatie die bedrijven momenteel rapporteren niet volledig is. Vaak wordt informatie weggelaten die investeerders en andere belanghebbenden belangrijk vinden. Gerapporteerde informatie is soms lastig van bedrijf tot bedrijf te vergelijken en stakeholders weten vaak niet zeker of ze de informatie kunnen vertrouwen.
Als er problemen zijn in de kwaliteit van duurzaamheidsrapportage heeft dit regelmatig een domino effect. Het betekent dat er geen betrouwbaar overzicht bestaat van de gerelateerde risico’s waaraan bedrijven blootstaan. Stakeholders moeten in toenemende mate gekend worden in de impact van bedrijven op mens en milieu en hun plannen om deze impact in de toekomst te verminderen.
Gemeenschappelijke normen
Daarom zijn er, in overeenstemming met de richtlijn inzake duurzaamheidsverslaglegging voor bedrijven (Corporate Sustainability Reporting Directive – CSRD), gemeenschappelijke standaarden vastgesteld die bedrijven helpen hun duurzaamheidsprestaties efficiënter te communiceren en te beheren en daardoor een betere toegang tot duurzame financiering te krijgen.
Deze Europese normen voor duurzaamheidsverslaglegging (ESRS – European Sustainability Reporting Standards) worden verplicht gesteld voor bedrijven die volgens de CSRD verplicht zijn bepaalde duurzaamheidsinformatie te rapporteren. Door het gebruik van gemeenschappelijke standaarden op te leggen, wil de richtlijn financiële verslaglegging, zoals gewijzigd door de CSRD in 2022, ervoor zorgen dat bedrijven in de hele EU vergelijkbare en betrouwbare duurzaamheidsinformatie rapporteren. Hoogwaardige en betrouwbare publieke verslaglegging door bedrijven draagt bij aan een grotere publieke verantwoording.
Wat is de ESRS?
De ESRS zijn een uitwerking van de CSRD. De standaarden geven gedetailleerd aan waar de rapportage door ondernemingen over het hele spectrum van milieu-, sociale- en bestuurlijke kwesties aan moet voldoen. Zo wordt er bijvoorbeeld precies aangegeven hoe je je CO2 uitstoot moet berekenen, wat je impact is op de biodiversiteit en hoe je ervoor zorgt dat er door jouw bedrijfsvoering geen mensenrechten worden geschonden.
Het ESRS bestaat uit 12 standaarden, waarvan er twee algemene vereisten bevatten en de andere 10 specifieke thema’s behandelen. De twee sector overstijgende standaarden definiëren de algemene rapportageprincipes van de richtlijn milieubeheer, met inbegrip van dubbele materialiteit en rapportagegrenzen, evenals de overkoepelende informatie die door alle bedrijven moet worden verstrekt. De 10 thematische standaarden bevatten specifieke rapportagevereisten voor milieu-, sociale en governance-kwesties.
De rapportagevereisten worden gefaseerd ingevoerd voor verschillende bedrijven, afhankelijk van hun grootte en sector.
De ESRS zijn ook toegankelijk via het European Single Access Point for Sustainability Reporting (ESRS), een online platform dat naar verwachting in 2024 wordt gelanceerd en dat alle duurzaamheidsinformatie die door bedrijven onder de CSRD wordt gerapporteerd, bevat.
Het ESRS maakt het uiteindelijk makkelijker voor investeerders, toezichthouders, consumenten en andere belanghebbenden om duurzaamheidsgegevens te vinden en te analyseren.
Wat is het effect op het beursgenoteerde mkb?
Beursgenoteerde bedrijven zijn niet verplicht om duurzaamheidsinformatie te rapporteren tot het boekjaar 2026, met de mogelijkheid van een extra opt-out gedurende twee jaar daarna. Bovendien mogen beursgenoteerde bedrijven rapporteren volgens aparte, evenredige standaarden die minder veeleisend zullen zijn dan de volledige reeks ESRS die de EU net heeft aangenomen.
EFRAG (European Financial Reporting Advisory Group) werkt momenteel aan de ontwerpversies van de standaarden voor beursgenoteerde bedrijven.
Daarnaast bepaalt de Richtlijn Jaarrekeningen dat de normen voor beursgenoteerde bedrijven een wettelijk maximum stellen aan de ESRS-informatie die grote ondernemingen kunnen eisen van bedrijven in hun toeleveringsketens. Dit beschermt het mkb tegen te veel extra rapportagelasten als gevolg van de nieuwe regels voor grote bedrijven.
Wat is het effect op niet-beursgenoteerde mkb?
Sommige niet-beursgenoteerde mkb, die niet onderhevig zijn aan duurzaamheidsrapportage-verplichtingen, kunnen desondanks verzoeken ontvangen van klanten, banken, investeerders of andere belanghebbenden over hun duurzaamheid. EFRAG ontwikkelt daarom ook eenvoudigere, vrijwillige standaarden voor gebruik door deze bedrijven. Deze vrijwillige standaarden moeten hen in staat stellen om op een efficiënte en evenredige manier te reageren op verzoeken om duurzaamheidsinformatie, en zo hun deelname aan de overgang naar een duurzame economie vergemakkelijken.
Aanvullende info: de 12 standaarden
| Standaard | Thema | Inhoud |
| ESRS 1 | Vervuiling | Beheer en impact van vervuilende stoffen. |
| ESRS 2 | Biodiversiteit | Bescherming van de biodiversiteit en ecosysteem. |
| ESRS 3 | Circulaire Economie | Hergebruik en duurzaam afvalbeheer. |
| ESRS 4 | Werknemers | Gezondheid, rechten en welzijn medewerkers. |
| ESRS 5 | Consumenten | Bescherming consumentenbelang. |
| ESRS 6 | Mensenrechten | Eerbiediging en versterking mensenrechten. |
| ESRS 7 | Maatschappelijke Betrokkenheid | Ondersteuning maatschappelijke projecten en lokale initiatieven. |
| ESRS 8 | Gelijke kansen | Bevordering gelijke kansen en diversiteit op de werkvloer. |
| ESRS 9 | Klimaatverandering | Beheer en impact van klimaatgerelateerde risico’s. |
| ESRS 10 | Grondstoffen | Behoud en verantwoord gebruik. |
| ESRS 11 | Privacy en gegevensbeveiliging | Bescherming persoonlijke gegevens en privacy. |
| ESRS 12 | Transparantie en anticorruptie | Preventie van corruptie. |