In dit artikel bespreken we een interessant maar ook belangrijk onderwerp: de ketenanalyse. Meer inzicht in de CO2-uitstoot van de volledige keten helpt ons duurzame materialen te kiezen, duurzaam te ontwerpen en te bouwen of te produceren.
Scope 3 emissies zijn de overige indirecte emissies. Deze Scope 3 emissies zijn een gevolg van de activiteiten van het bedrijf maar komen voort uit bronnen waarop een organisatie weinig tot geen invloed heeft. Voorbeelden zijn emissies die vrijkomen bij de productie van de halffabricaten die ingekocht worden of bij het verwerken van het afval.
Een ketenanalyse houdt in dat van een bepaald product of dienst de CO2-uitstoot wordt berekend van de gehele keten. Met de keten wordt de levenscyclus van het product bedoeld: van winning van de grondstof tot en met het einde van de levensduur van het product. Al deze fases hebben een invloed op de CO2-uitstoot van de keten en worden dus in de ketenanalyse opgenomen.
Wat is een ketenanalyse?
We leggen dit uit aan de hand van een voorbeeld, een bouwbedrijf. Als het goed is, is de eigen uitstoot van onder andere energie, machines, materiaal en meer in kaart gebracht in Scope 1 en 2. Maar, er is nog meer. Het gebruikte beton wordt ook meegeteld. De grondstoffen hiervoor zijn opgegraven, vervoerd en misschien zelfs nog bewerkt voor ze bij jouw bedrijf aankomen. In deze keten wordt allemaal CO2 uitgestoten.
In de ketenanalyse ga je helemaal terug naar het begin: hoe is de grondstof gewonnen en hoeveel energie heeft dit verbruikt? Het product is ook nog vervoerd. Hoe zit het met de uitstoot? Is er nog een toeleverancier of halffabricaatleverancier geweest? Dan hoor je hier ook rekening mee te houden. Vervolgens is het op transport gezet, dit is ook weer een stap met CO2-uitstoot.
De levenscyclus van het product wordt verdeeld in upstream en downstream. Laten we dit uitleggen aan de hand van een voorbeeld. Stel dat een bedrijf beton gebruikt voor het bouwen van huizen. Dit beton wordt ingekocht:
Upstream
Dit zijn alle activiteiten die plaats hebben gevonden voordat het product afgeleverd wordt. Denk hierbij aan:
- CO2 uitstoot van machines bij winning van de grondstof;
- CO2 uitstoot bij transport van de grondstof;
- CO2 uitstoot van de verwerking tot beton;
- CO2 uitstoot van overig transport + bewerkingen;
- CO2 uitstoot van transport naar bouwplaats;
- CO2 uitstoot bij het storten van het beton.
Downstream
Dit zijn alle activiteiten die plaatsvinden nadat het product is afgeleverd. Denk hierbij aan:
- CO2 uitstoot van gebruik;
- CO2 uitstoot bij onderhoud;
- CO2 uitstoot bij verwijderen van beton;
- CO2 uitstoot bij transport;
- CO2 uitstoot van recyclen / verbranden / storten
Wat is het doel van een ketenanalyse?
De belangrijkste doelstelling voor het uitvoeren van deze ketenanalyse is het identificeren van CO2-reductiekansen, het definiëren van een reductiedoelstelling en het monitoren van de voortgang. Op basis van het inzicht in de scope 3 emissies en de ketenanalyse wordt een reductiedoelstelling geformuleerd.
Het verstrekken van informatie aan partners binnen de eigen keten en sectorgenoten die onderdeel zijn van een vergelijkbare keten van activiteiten is hier nadrukkelijk onderdeel van. De organisatie zal op basis van deze ketenanalyse stappen kunnen ondernemen om partners binnen de eigen keten te betrekken bij het behalen van de reductiedoelstellingen.
Voordelen ketenanalyse
Een organisatie wordt zich bewust van haar verantwoordelijkheid voor het milieu bij de uitvoering van de werkzaamheden en kan er voor kiezen zich te certificeren voor de CO2-Prestatieladder. Alle niveau 4 en 5 gecertificeerde organisaties stellen een of twee ketenanalyses op.
Er is continue aandacht voor zuinig omgaan met energie en het terugdringen van CO2-uitstoot. Deze CO2-uitstoot die direct- en indirect door activiteiten, werkzaamheden en projecten worden gegenereerd zijn in kaart gebracht en hiervoor zijn reductiedoestellingen geformuleerd.
Naast het reduceren van CO2 in eigen organisatie kan de organisatie ook bijdragen aan CO2-reductie in haar waardeketen en in de sector waarin zij opereert. Enerzijds om gestructureerd te blijven werken aan verdere emissiereductie en
duurzaamheid en anderzijds om aanbestedingsvoordeel te realiseren bij (openbare) aanbestedingen. In het kort komt het er op neer:
- Verbetering van producten en diensten door innovatie;
- Versterking van imago als duurzame leverancier;
- Versteviging van positie op de arbeidsmarkt als duurzame werkgever.
De informatie die een ketenanalyse brengt, geeft de mogelijkheid om milieubewuste keuzes te maken in het ontwerp van een product of de verdere vormgeving en ontwikkeling en maakt de organisatie meer toekomstbestendig.
Ketenanalyse en de Carbon Manager
De Carbon Manager is ontwikkeld om een nauwkeurige, betrouwbare en consistente analyse over de CO2-uitstoot van Scope 1, 2 en 3 te bieden. De online tool deelt emissies automatisch in scopes in. De tool rekent met meest recente en ge-standaardiseerde CO2-emissiefactoren en biedt inzichtelijke en visuele rapportages. Daarnaast komt de Carbon Manager ook tegemoet aan wet- en regelgeving voor CO2-rapportages, aan vragen van stakeholders en heeft als resultaat een CO2-footprint van een product of dienst die standaard onderdeel uitmaakt van een duurzaamheidsbeleid.