De Tweede Kamer heeft ingestemd met de Energiewet, een veelomvattende nieuwe wet die de bestaande Elektriciteits- en Gaswet zal vervangen. De Kamer stemde ook voor achttien amendementen die het wetsvoorstel op punten aanpassen.
De Energiewet vormt de juridische basis voor de transitie naar een klimaatneutrale samenleving, meer decentrale en duurzame energieopwekking, digitalisering en meer ‘zelfbeschikking’ bij eindafnemers.
Minister Jetten (Klimaat en Energie): “Onze energievoorziening is niet meer te vergelijken met die van 20 jaar geleden, maar veel regelgeving stamt nog wel uit die tijd. Met de nieuwe Energiewet maken we een enorme moderniseringsslag en zorgen we dat regelgeving de energietransitie ondersteunt, in plaats van deze in de weg zit.”
Energietransitie versnellen
De nieuwe Energiewet vervangt en moderniseert de huidige Gaswet en Elektriciteitswet 1998. Bestaande regels worden verhelderd en versimpeld en onnodige verschillen tussen regels voor gas en elektriciteit verdwijnen. De nieuwe regels sluiten bovendien beter aan bij het energiesysteem van de toekomst, met meer duurzame lokale energieproductie, opslag en flexibiliteit.
De steun voor het wetsvoorstel was groot. 141 van de 150 Kamerleden stemden voor. Alleen SP, FvD en JA21 waren tegen. Met de stemming is een flinke stap gezet in de modernisering van de huidige wetgeving (Elektriciteitswet en Gaswet) – een langdurig proces waar al in 2010 een begin mee is gemaakt met een wetgevingspakket onder de naam Stroom.
Bescherming kleinverbruikers
Naast de Energiewet zelf stemde de Kamer over 24 amendementen om het wetsvoorstel aan te passen, waarvan er achttien werden aangenomen. Dat gold onder meer voor een amendement van Pieter Grinwis (ChristenUnie) om de Autoriteit Consument & Markt (ACM) de bevoegdheid te geven om een “wervingsstop” in te stellen voor energieleveranciers die zich niet aan de regels houden. Die leverancier mag dan tijdelijk geen nieuwe klanten aannemen. De toezichthouder had zelf gepleit voor die bevoegdheid.
Een ander amendement dat kleinverbruikers beter moet beschermen tegen agressieve wervingspraktijken van energieleveranciers werd ook aangenomen. André Flach (SGP) en Wytske Postma (NSC) willen daarmee de telefonische verkoop van energiecontracten aan banden leggen. Energieleveranciers mogen nu bestaande en oude klanten bellen om aanbiedingen te doen, maar dit wordt in het wetsvoorstel verboden, tenzij consumenten hier zelf toestemming voor geven.
Terugleververgoeding
Een ander aangenomen amendement van Postma maakt een einde aan negatieve terugleververgoedingen. “De redelijke vergoeding voor hernieuwbare elektriciteit kan niet worden vastgesteld op een negatief bedrag”, luidt de tekst die toegevoegd wordt aan het wetsvoorstel.
Over dit amendement was afgelopen week verwarring ontstaan, nadat Postma in diverse media had gesuggereerd dat hiermee een einde zou komen aan de extra kosten die energieleveranciers in rekening zijn gaan brengen bij zonnepaneeleigenaren, sinds de Eerste Kamer een streep zette door de geplande uitfasering van de salderingsregeling.
Maar daar gaat het amendement dus niet over.
Ook de Energiewet regelt niks met betrekking tot salderen. Toch hadden verschillende verzoeken van Kamerleden betrekking op de salderingsregeling. Kamerleden grepen de stemming over de Energiewet aan om moties in te dienen over het onderwerp, omdat de nieuwe coalitie van PVV, VVD, NSC en BBB in hun hoofdlijnenakkoord hebben opgenomen dat de salderingsregeling per 2027 wordt afgeschaft.
Afschaffen salderen
Tijdens het Kamerdebat waarin Postma’s amendement ter sprake kwam, werd al duidelijk dat de nieuwe coalitiepartijen willen dat energieleveranciers geen terugleverkosten meer in rekening brengen bij kleinverbruikers als salderen eenmaal is afgeschaft. Een motie die de regering hiertoe oproept van onder meer VVD’er Silvio Erkens, kreeg deze dinsdag steun van een Kamermeerderheid.
Henri Bontenbal (CDA) vroeg de regering via een motie om uiterlijk bij het Belastingplan 2025, op Prinsjesdag dus, een wetsvoorstel voor de afschaffing van de salderingsregeling naar de Kamer te sturen. Ook daarvoor was een meerderheid.
Het voorstel van D66’er Ilana Rooderkerk om alsnog een geleidelijk afbouwpad op te stellen voor de salderingsregeling, in plaats van het coalitieplan om de regeling in één klap af te schaffen, kreeg geen steun van de Kamer.
Bedrijven
Erkens en Bontenbal kregen ook steun voor hun amendement waarmee meer bedrijven zelf hun aansluiting mogen (laten) aanleggen op het elektriciteitsnet. In de oorspronkelijke tekst van de Energiewet zou dat gelden voor bedrijven die een aansluiting van 10 MVA of meer nodig hebben. Die grens gaat nu naar 2,3 MVA.
Suzanne Kröger (GL-PvdA) kreeg een amendement aangenomen waarmee netbeheerders gegevens mogen delen met toezichthouders over het energieverbruik van bedrijven die vallen onder de energiebesparingsplicht. Het toezicht op deze besparingsplicht gaat al jaren gebukt onder een gebrek aan inzicht in deze gegevens. Netbeheerders mogen die nu niet delen, vanwege een geheimhoudingsplicht in de Elektriciteitswet en de Gaswet.
Kröger had eerder eenzelfde amendement ingediend bij het wetsvoorstel voor de afbouw van de salderingsregeling. Dat is destijds ook aangenomen door de Tweede Kamer, maar is nooit van kracht geworden vanwege het wegstemmen van het wetsvoorstel door de Eerste Kamer.
Energie delen
Twee andere amendementen van Kröger om energie delen tussen kleinverbruikers mogelijk te maken haalden het niet. Het eerste amendement moest in de wet vastleggen dat kleinverbruikers met dezelfde energieleverancier energie kunnen delen. De tweede ging een stap verder en moest energie delen mogelijk maken voor afnemers met verschillende energieleveranciers. Beide amendementen kregen geen meerderheid.
Dat lukte Kröger wel voor een amendement om energiegemeenschappen preciezer te definiëren en onderscheid te maken tussen energie leveren en energie delen. In het oorspronkelijke voorstel voor de Energiewet was alleen de activiteit energie leveren uitgewerkt, aldus Kröger in een toelichting. Daardoor mochten energiegemeenschappen wel energie leveren aan hun leden, maar was het juridisch niet mogelijk om zonder tussenhandelaar energie met elkaar te delen. Daarvoor is nu wél een wettelijke basis.
Bron: Energeia | Rijksoverheid.nl