Veelgestelde vragen

Een CO2-voetafdruk is een milieumaat voor het bedrijfsleven. Door het in kaart brengen van de CO2-uitstoot van een organisatie, evenement of productielijn wordt snel duidelijk wat de belangrijkste veroorzakers – denk hierbij aan energieverbruik, vervoer, water – zijn van de CO2-uitstoot. Door deze footprint is eenvoudig te zien waar CO2-uitstoot gereduceerd kan worden en kan bepaald worden welke maatregelen genomen moeten worden. Reductie kan leiden tot kostenbesparingen.

Door periodiek een voetafdruk te berekenen, worden de resultaten van genomen besparingsmaatregelen zichtbaar. Daarnaast creëert het uitvoeren van en communiceren over een CO2-voetafdruk bewustwording bij medewerkers, leveranciers en klanten, wat het draagvlak voor besparingsmaatregelen vergroot.

De methode voor berekenen van CO2-footprint of CO2-voetafdruk die Groenbalans gebruikt, is het Greenhouse Gas Protocol, een internationale meetmethode. Hierin worden drie ‘scopes’ onderscheiden:

Scope 1: directe CO2-uitstoot, veroorzaakt door eigen bronnen binnen de organisatie. Het betreft dan de uitstoot door eigen gebouw-, vervoer- en productie gerelateerde activiteiten. Denk hierbij aan eigen dieselgeneratoren en verwarmingsinstallaties, eigen (vracht)auto’s of de toepassing van koelvloeistof in koelapparatuur en klimaatinstallaties.

Scope 2: deze omvat de indirecte uitstoot van CO2 door opwekking van zelf gekochte en verbruikte elektriciteit of warmte. De organisatie gebruikt deze energie intern, maar wekt deze niet intern op. Die opwekking vindt fysiek ergens anders plaats, bijvoorbeeld in een elektriciteitscentrale.

Scope 3: indirecte uitstoot van CO2, veroorzaakt door bedrijfsactiviteiten van een andere organisatie. Het betreft dan uitstoot door bronnen die niet in het bezit zijn van de eigen organisatie en waar ze ook geen directe invloed op kan uitoefenen. Bijvoorbeeld de uitstoot veroorzaakt door de productie of winning van ingekochte grondstoffen of materialen en uitbestede werkzaamheden zoals goederenvervoer. Ook de indirecte uitstoot als gevolg van zakelijk verkeer met privévoertuigen en zakelijk vliegverkeer hoort bij scope 3.

Groenbalans berekent de CO2-footprint of CO2-voetafdruk met de CO2-emissiefactoren, een breed gedragen, uniforme en wetenschappelijk verantwoorde lijst die SKAO, Stimular, Connekt, Milieu Centraal en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat gezamenlijk hebben opgesteld.

Vanuit een organisatie kan het een intrinsieke motivatie zijn om een bijdrage leveren aan de CO2-reductie.

Een tweede kan zijn het willen voldoen aan wet- en regelgeving rondom milieu en klimaat bijvoorbeeld Meetplicht CO2-uitstoot mobiliteit MKB-bedrijven of BREEAM of CO2-prestatieladder of zelfs SBTi.

Een hele sterke derde motivatie kan zijn is dat stakeholders waaronder leveranciers vragen om een CO2-footprint van de organisatie bedrijfsvoering of zelfs ketenanalyses. 

Het willen aanbieden van klimatneutrale diensten of producten.

Een ketenfootprint geeft inzicht in de impact van de supplychain die door uw organisatie loopt, van grondstofwinning tot afvalverwerking. Hiermee weet u meer over de rol van uw organisatie in deze keten: waar ligt de grootste impact en heeft u invloed om deze impact te verlagen? Het gaat dus niet alleen om de activiteiten van de organisatie zelf, maar ook die van leveranciers en andere stakeholders. Welke materialen worden ingekocht en hoe worden deze geproduceerd? Wat doen gebruikers met een product dat ze van uw organisatie hebben gekocht?

Het berekenen van een ketenfootprint kan snel complex worden, daarom wordt gebruik gemaakt van databases en kengetallen om de (eerste) berekeningen overzichtelijk te houden. In een vervolgstap kan ingezoomd worden op een productketen, materiaal of ander aspect.

In de LCA wordt de hele levenscyclus van een product of dienst geanalyseerd. Van de winning van grondstoffen via productie en (her)gebruik tot en met afvalverwerking. Hiervoor wordt eerst een inventarisatie gemaakt van alle materialen, processen en activiteiten gerelateerd aan het product of dienst. De uitkomst een ‘scorelijst’ met milieueffecten. Hierin is te zien welke milieueffecten de belangrijkste rol spelen in de levenscyclus en hoe deze mogelijk te beïnvloeden zijn.

De CO2-calculator brengt de CO2-uitstoot in kaart. Heel concreet is de input voor de berekening het gas en elektriciteitsverbruik, aantal kilometers per jaar dat gereden worden met auto en/of OV en het aantal vliegreizen per jaar.

De footprint van een organisatie geeft inzicht in de impact van de activiteiten van de organisatie zelf en levert ideeën op voor de organisatie om zelf de impact te reduceren. Bij een eerste footprint wordt vaak gestart met het energieverbruik van de huisvesting (gas, elektra).

De gegevens over de verbruiken zijn binnen het bedrijf te vinden en verbetermaatregelen zijn door de organisatie zelf in te voeren. Het meenemen van de impact van woon-werkverkeer en zakelijk vervoer is dan een logische vervolgstap. Maar ook het verbruik van papier en de productie van afval horen binnen een organisatiefootprint. Een vervolg is uitbouw naar de hele keten.

De Carbon Manager is ontwikkeld om een nauwkeurige, betrouwbare en consistente analyse over de CO2-uitstoot van Scope 1, 2 en 3 te bieden, gecombineerd met een gebruiksvriendelijke en effectieve online ‘tool’.

Daarnaast komt de Carbon Manager ook tegemoet aan wet- en regelgeving voor CO2-rapportages, aan vragen van stakeholders en heeft als resultaat een CO2-footprint die standaard onderdeel uitmaakt van een duurzaamheidsbeleid.

De tool rekent met meest recente en gestandaardiseerde CO2-emissiefactoren en biedt inzichtelijke en visuele rapportages.

Een CO2-footprint geeft je inzicht in energieverbruik en mogelijke CO2-reductiekansen. Waarom zou je hier een tool voor gebruiken en de footprint niet gewoon in Excel maken? We zetten een aantal redenen voor je op een rij.

Met de Carbon Manager heb je de zekerheid dat jouw footprint is opgesteld volgens internationale richtlijnen en keurmerken.

Een tool zoals de Carbon Manager maakt het verzamelen van data makkelijker en helpt bij het beheer van de datakwaliteit.
Alles is op één plek terug te vinden, want je kunt ook extra documenten als bewijslast toevoegen.

Het dashboard van de Carbon Manager geeft je inzicht in de voortgang van het aanleveren van de data. Is de informatie compleet? En wie heeft er voor het laatste data aangeleverd? Met de Carbon Manager houd je zicht en controle op het proces. Dat bespaart je veel tijd.

Met de analyse- en benchmarkfunctie in de Carbon Manager krijg je snel inzicht in jouw emissies. Die kun je ook nog eens afzetten tegen je doelstelling, zodat je grip houdt op de voortgang en inzicht krijgt in CO2-emissie reductiekansen.

Snel en makkelijk rapportages maken, afgestemd op bijvoorbeeld de CO2-prestatieladder of een duurzaamheidsjaarverslag.

Onze klanten vinden van wel: De Carbon Manager heeft het voor ons mogelijk gemaakt om met weinig moeite elk kwartaal onze huisvesting-footprint te bepalen. Dat levert erg nuttige informatie op in deze dynamische tijd. Een eenvoudige applicatie die enorm helpt het overzicht te bewaren

We geven je graag een (digitale) demo om alle mogelijkheden van de Carbon Manager te laten zien. Bel gerust + 31 (0) 30 7533 114  of laat je gegevens achter op onze contactpagina, dan plannen we snel een afspraak.

Sommige specifieke rapportages, extra emissievragenlijsten of andere oplossingen bieden we op maat aan. Benieuwd naar de mogelijkheden? Neem even contact met ons op, dan denken we met je mee.

Extra diensten op aanvraag

• Eenmalig inrichten van de tool
• Hulp bij overzetten data uit bestaande applicaties
• Data validatie (controle op volledigheid, juistheid en bronnen incl. memo met bevindingen)
• Toevoegen van extra emissievragen aan de maatwerkvragenlijst
• Print bedrijfsspecifieke visuals en rapportages (bijv. voor CO2-prestatieladder of jaarverslag)

Rapportages

• Print eenvoudig een standaard CO2-footprint factsheet (bijv. voor CO2-prestatieladder of jaarverslag)
• Maak een overzichtsrapportage met alle data
• Exporteer alle data naar MS Word, Excel of PDF
• Maak een datakwaliteitsrapportage

Data invoer

• Maak zelf locaties aan
• Voer verschillende type data in (handmatig of via data template)
• Vul data in per maand, kwartaal of jaar
• Maak nieuwe gebruikers aan en ken rechten toe om de juiste data aan te leveren
• Stuur gebruikers een herinnering om data in te vullen

Data kwaliteit

• Archiveer oude data
• Maak periodiek een kopie van de CO2-footprint
• Voeg extra informatie toe over de data
• Voeg bijlages toe aan de data als bewijslast
• Voeg labels toe aan je data

Analyses

• Voeg een CO2-doelstelling toe
• Monitor de voortgang van zowel de CO2-emissies als energieverbruik
• Analyseer data in het dashboard (benchmark locaties en jaren)

Duurzame energiebronnen als zon, wind en aardwarmte veroorzaken geen luchtvervuiling en weinig tot geen CO2-uitstoot. Ander voordeel is dat deze energie nooit opraakt. Dit in tegenstelling tot kolen, olie en gas. De verbranding van deze fossiele brandstoffen draagt sterk bij aan klimaatverandering.

Grijze energie wordt opgewekt uit kolen, olie, aardgas of kernenergie. Groene energie is een verzamelnaam voor energie die op duurzame wijze wordt opgewekt uit wind en zon. 

Elke megawatt aan elektriciteit uit groene bronnen (wind, water, zon, biomassa) is goed voor één GvO. Dit certificaat garandeert dat de elektriciteit écht groen is.

GvO’s worden uitgegeven door CertiQ.

Een Certificaat van Oorsprong of een zogenaamd Disclosure certificaat garandeert dat de stroom opgewekt is uit fossiele brandstoffen of kernenergie.

CertiQ is de instantie die deze certificaten uitreikt.

CertiQ certificeert energie die is opgewekt uit de duurzame bronnen zon, water, wind, biomassa en energie die is opgewekt uit fossiele bronnen. CertiQ is voor deze taak aangewezen door de overheid. De Garanties van Oorsprong die zij digitaal verstrekken, zijn in Nederland het enige geldige bewijs dat energie duurzaam is opgewekt. De Disclosure certificaten (CvO) die zij uitgeven zijn het enige bewijs dat de energie is opgewekt uit fossiele bronnen. Certificaten die worden uitgegeven door CertiQ zijn verhandelbaar binnen Europa.

Lees meer over full disclosure of de herkomst van energie in Nederland.

Biogas wordt geproduceerd uit onder meer slib, afval van stortplaatsen, tuinafval, resten groente en fruit, en dierlijke restproducten zoals koeienmest. Het biogas wordt vervolgens gezuiverd en gedroogd en op dezelfde kwaliteit als aardgas gebracht. Na deze bewerkingen mag het groen gas heten en is het een duurzaam alternatief voor fossiel aardgas.

Bij CO2-gecompenseerd gas, wordt de CO2-uitstoot die ontstaat bij de verbranding van aardgas, gecompenseerd. Helaas is het nog niet mogelijk om een grote hoeveelheid groen gas op een duurzame manier te winnen. Om toch iets te doen aan het milieu, hebben leveranciers een andere oplossing bedacht. Dit doen ze bijvoorbeeld door te investeren in duurzame energie en/of in bescherming en ontwikkeling van bossen.

Net als groene stroom wordt groen gas gecertificeerd geleverd. In Nederland geeft Vertogas de certificaten de GvO’s (Garantie van Oorsprong) uit. Vertogas controleert of het gas voldoet aan de gestelde eisen voor zo’n certificaat. Zo weet de afnemer zeker dat het groene gas ook echt groen is. Groen gas wordt ingevoed op het aardgasnet. Groen gas hoeft niet van ver te komen. Koken en stoken is mogelijk afkomstig op groen gas van een boerderij in de nabijheid.

De EED Energie-audit is een verplichting die voortkomt uit de Europese Energie-Efficiency Richtlijn (EED). Het doel ervan is om bedrijven en instellingen bewust te maken van hun energieverbruik én van de mogelijkheden om energie te besparen en te verduurzamen. De energie-audit geeft een gedetailleerd overzicht van alle energiestromen binnen de onderneming. Ook geeft de audit inzicht in de mogelijke besparingsmaatregelen en de te verwachten effecten daarvan. Het gaat hier onder andere om het energieverbruik van gebouwen, industriële processen en installaties, inclusief het vervoer en de warmte.

De CO2-Prestatieladder is een duurzaamheidsinstrument dat bedrijven en overheden helpt bij het reduceren van CO2 en kosten. Binnen de bedrijfsvoering, in projecten én in de keten. De ladder wordt als CO2-managementsysteem, als aanbestedingsinstrument en voor handhaving gebruikt.

De Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden & Ondernemen (SKAO) is eigenaar van de CO2-Prestatieladder en verantwoordelijk voor het gebruik en de doorontwikkeling van het certificeringschema. Daarnaast zorgt zij voor verbreding van het gebruik van de CO2-Prestatieladder bij bedrijven, opdrachtgevers en in sectoren.

Een CO2-compensatieproject is een duurzaam energie- of energie efficiencyproject in een ontwikkelingsland. Een project met lange termijn voordelen voor de bevolking door werkgelegenheid, gezondheidszorg en scholing en dat het gebruik van vervuilende energie voorkomt. 

Een mooi voorbeeld is het cook stoves project in Rwanda. Dit is een Gold Standard project op huishoudelijk niveau. Het gebruik van hout en kolen als brandstof is een groeiend probleem in het land. Daarom is dit project gestart om lokaal energie-efficiënte cook stoves te produceren en te distribueren naar huishoudens.

Projecten verminderen of verwijderen de hoeveelheid broeikasgas in de atmosfeer op ten minste een van de drie manieren:

• De eerste methode vermijdt de uitstoot van broeikasgassen, bijvoorbeeld door energie uit fossiele brandstoffen te vervangen door energie uit hernieuwbare bronnen als wind en zon.
  Voorbeelden zijn waterkrachtprojecten, windprojecten, zonne-energie en geothermische energie maar ook gemeenschapsprojecten waaronder verbeterde technologie voor kooktoestellen en toegang tot veilig water.
• De tweede methode verwijdert emissies uit de atmosfeer, bijvoorbeeld door meer bomen te planten, die CO2 uit de atmosfeer sekwestreren – of vastleggen – en opslaan in vloeibare of vaste vorm.
  Voorbeelden zijn op de natuur gebaseerde oplossingen waaronder: herbebossing, landherstel, bosbescherming, duurzaam landbeheer en landbouw.
• De derde methode vangt emissies op en vernietigt ze, bijvoorbeeld door het opvangen van methaan – een broeikasgas dat vele malen krachtiger is dan koolstofdioxide – uit afvalwater.
  Voorbeelden zijn van afval-naar-energieprojecten waaronder biogas van stortplaatsen en industrie en biomassa.

Ja, deze worden en moeten worden gerealiseerd. Het gaat dan om werkgelegenheid, scholing, medische verzorging, biodiversiteit e.d. Afgezien van het voorkomen van CO2 laten de projecten een echte sociale impact zien. De methodieken die gebruikt worden om een project te beoordelen en eventueel goed te keuren, hebben deze sociale aspecten als onderdeel. Recente studies van ICROA en de Gold Standard Foundation kwantificeren dit ook. Deze laten zien dat er daadwerkelijk geld wordt geïnvesteerd in bijvoorbeeld biodiversiteit, werkgelegenheid en gezondheidsaspecten. Zonder aandacht hiervoor mag een project geen CO2-credits genereren.

Hoogwaardige CO2-rechten voldoen aan een aantal strikte normen. Je kunt dit controleren door na te gaan of de projecten waarin wordt geinvesteerd, geregistreerd staan bij een internationaal erkende derde partij, zoals de Gold Standard, Verra’s Verified Carbon Standard (VCS), Social Carbon en Climate, Community and Biodiversity Standards (CCBS), of normen die door de UNFCCC zijn geverifieerd.

Deze normen benadrukken ook andere voordelen dan CO2-reductie – alle projecten dragen bij tot minstens 3 van de Sustainable Development Goals. Het kan gaan om het bevorderen van werkgelegenheid, het creëren van onderwijsmogelijkheden, het verbeteren van het behoud van wilde dieren en regenwouden of zelfs het opbouwen van duurzame gemeenschappen

Klimaatprojecten moeten voldoen aan minimaal drie Sustainable Development Goals van de 17 doelen zoals vastgelegd in het klimaatakkoord van Parijs in 2015. 

Doel 13 Klimaatactie is een van de SDG’s.

Neem dringend actie om klimaatverandering en haar impact te bestrijden.

Ieder land op ieder continent heeft te maken met klimaatverandering. De opwarming van de aarde heeft nu al invloed op het dagelijks leven en het inkomen van miljoenen mensen wereldwijd en dat zal in de toekomst alleen maar toenemen. 

Extreme omstandigheden
Droogte, overstromingen en extreme stormen komen vaker voor door klimaatverandering. Broeikasgassen die wij uitstoten zorgen ervoor dat de temperatuur op aarde snel stijgt. Dit zorgt ervoor dat het poolijs smelt en het zeeniveau stijgt. Arme mensen die nu al het meest kwetsbaar zijn, krijgen het eerst met de gevolgen te maken. Vaak zijn zij afhankelijk van landbouw in gebieden die gevoelig zijn voor extreme omstandigheden.

Een CO2-credit of een CO2-recht is een certificaat dat aantoont dat 1 ton (ofwel 1.000 kg) CO2-uitstoot is vermeden, of is opgenomen uit de atmosfeer.

Een CO2-recht kan alleen worden uitgegeven als het is gecontroleerd en geregistreerd door een onafhankelijke instantie, en kan maar één keer worden uitgegeven.

CO2-rechten zijn dus meetbare, verifieerbare emissiereducties van gecertificeerde klimaatprojecten. Deze CO2-compensatie-projecten verminderen, verwijderen of vermijden de uitstoot van broeikasgassen. Maar ze brengen ook een hele reeks andere positieve voordelen met zich mee. Ze versterken lokale gemeenschappen, beschermen ecosystemen, herstellen bossen of verminderen de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen.

Projecten moeten voldoen aan strenge criteria om te worden gecontroleerd en beoordeeld door een panel van deskundigen van een toonaangevende standaard voor CO2-compensatie zoals Verra of Gold Standard.

Aangezien CO2-rechten een bepaalde hoeveelheid CO2 vertegenwoordigen (meestal een ton), kunnen deze niet naar het volgende jaar worden overgedragen. Wil je compenseren in een volgend rapportagejaar dan zijn nieuwe rechten nodig.

Er zijn een aantal redenen waarom de prijzen van CO2-rechten variëren, bijvoorbeeld

• de waarde die projecten leveren moeten eigenlijk verder gaan dan alleen CO2-reductie. Projecten hebben directe positieve gevolgen voor de levensomstandigheden van de bevolking;
• de verschillende uitvoeringskosten, afhankelijk van de omvang en locatie van een project;
• sommige soorten gebruikte technologie zijn duurder dan andere;
• ten slotte kan de regelgeving inzake CO2 beprijzing ook van invloed zijn op de prijzen op de vrijwillige CO2-markten;
• Prijzen worden ook bepaald door vraag en aanbod.
• als laatste, en dat is nu heel sterk het geval, worden prijzen in grote mate bepaald door vraag en aanbod.

Dit is vaak het lastigste deel van CO2-compensatie om te begrijpen, maar theoretisch is het eenvoudig. Additionaliteit betekent dat de door het project behaalde emissiereducties “above business as usual” moeten zijn. Dat betekent dat ze niet zouden zijn behaald als het project niet was uitgevoerd. Door in CO2-rechten te investeren, financier je rechtstreeks klimaatactie en duurzame ontwikkeling.

Internationale CO2-compensatie standaarden en registers zoals Verra en Gold Standard garanderen additionaliteit en transparantie. Dit betekent dat CO2-compensatieprojecten alleen kunnen worden ontwikkeld als onomstotelijk wordt vastgesteld dat de opbrengst van de CO2-rechten hiervoor nodig is. 

Auditors controleren het projectplan, bezoeken het project in de eerste fase en in principe daarna elk jaar. Dit zijn internationaal bekende auditors zoals Tüv, Det Norske Veritas en SGS.

Dubbeltellingen zijn onmogelijk omdat CO2-credits  of CO2-rechten eigen serienummers krijgen in de registers van bijvoorbeeld Verra en Gold Standard en hier ook definitief worden afgeboekt op naam van de klant.

Groenbalans is zowel partner van Verra als van Gold Standard en heeft een account om zelfstandig CO2-rechten aan te vragen en af te boeken voor haar klanten.  

De Gold Standard is in 2003 opgericht en ontwikkeld door een groep ngo’s onder leiding van het Wereld Natuur Fonds met als doel projecten te ondersteunen, die ook nog een positieve en meetbare bijdrage aan duurzame ontwikkeling en klimaat leveren.

Het lanceerde zijn Gold Standard for the Global Goals standaard in 2017, waardoor klimaat- en ontwikkelingsinitiatieven de impact op klimaat en duurzame ontwikkeling kunnen kwantificeren, certificeren en maximaliseren.

Groenbalans is partner van Gold Standard en biedt onder meer Gold Standard projecten als Cookstoves in Ghana en Rwanda en Schoon water in Rwanda aan.

Verified Carbon Standard (VCS), op dit moment wereldwijd de meest gebruikte standaard voor CO2-compensatieprojecten. Meer dan 1300 gecertificeerde VCS-projecten hebben al meer dan 200 miljoen ton CO2 en andere broeikasgassen gereduceerd of uit de atmosfeer verwijderd.

Hieronder valt ook de Climate, Community & Biodiversity Alliance. Dit is een initiatief van Conservation International, CARE, The Nature Conservancy, Rainforest Alliance en de Wildlife Conservation Society om de ontwikkeling van landbeheeractiviteiten te bevorderen.

Groenbalans is partner van Verra VCS en biedt onder meer projecten als Bescherming tropisch regenwoud in Brazilie en Windenergie in India aan.